มุสลิมจากเมืองมักกะฮ์กราบทูล ร.4 ขอสร้างเรือนให้ชาวมุสลิม
ภาพประกอบ1: ภาพถ่ายช่วงการทำฮัจญ์ที่อาจจะเก่าแก่ที่สุดในปี 2432 (22 ปีหลังจากจดหมายกราบทูลของเชควะลี)
มุสลิมจากเมืองมักกะฮ์กราบทูล ร.4 ขอสร้างเรือนให้ชาวมุสลิมจากสยามไว้พักตอนทำฮัจญ์ เมื่อไม่นานมานี้แอดมินได้ค้นเจอเอกสารโบราณจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติฉบับหนึ่ง เป็นจดหมายกราบบังคมทูลรัชกาลที่ 4 โดยแส๊กวะลีเมืองมกะ (เชควะลี จากเมืองเมกกะห์/มักกะฮ์) เพื่อทูลเกล้าถวาย น้ำมันกุหลาบเมืองอิตโมล 12 ขวด น้ำกุหลาบเมืองตะเอบ (ตออิฟ) 2 ขวด และน้ำผึ้งเมืองมะดินะ 2 ขวด ใส่รวมในหีบเหล็กวิลาศ (หีบแบบฝรั่ง)
ภาพประกอบ2: คาราวานเดินทางไปทำฮัจญ์ในปี 2453
.
นอกจากรายละเอียดสิ่งของที่ทูลเกล้าแล้ว สิ่งที่น่าสนใจคือเชควะลีคนดังกล่าวได้กราบทูลว่าบรรดาบ้านเมืองต่างๆ ที่มีราษฎรของตนไปทำฮัจญ์ที่มักกะฮ์นั้น จะปลูกเรือนไว้รับรองและให้เป็นที่อยู่อาศัยแก่ราษฎรของตนที่ไปทำฮัจญ์ เช่น
'...เมืองที่อยู่ใต้ลมที่เปนเมืองเลกๆ คือเมือง อแจ (อาเจะห์) ปะตูปะสอ เมือง ดะลิ ยะวา (ชวา) เมือง ปะตะวี (ปัตตาเวีย) ปะลิมัง บันยัต เป็นเมืองเลก กับเมืองที่ขึ้นอยู่ในกรุงเทพฯ หลายเมือง แลเมืองอังวะ ก็ได้สร้างเรือนไว้ในเมืองมกะ (มักกะฮ์) ได้เปนที่อาไศรยแก่คนทั้งหลายฯ...'
ภาพประกอบ3: ที่พักแรมของผู้ไปทำฮัจญ์ ถ่ายในช่วงระหว่างปี 2443-2452
.
ดังนั้น เชควะลีผู้นี้จึงทูลเกล้าถวายตัวแก่รัชกาลที่ 4 '...ขอพระราชทานเปนผู้รับทำเรือน---ของในใต้ฝ่าละอองธุลีพระยาทไว้ในเมืองมกะ จะได้เปนที่อาไศรยแก่คนทั้งหลายที่ทำการหะยี (ฮัจญ์) เปนพระเกียรติยศแก่เมืองใหญ่ เลก ที่ออกชื่อมาแล้ว...' โดยลงวันที่ในจดหมายไว้ว่า ศักราชมหมัด 1284 เดือนสฟัด (ซอฟัร=เดือน2) วันอิสแนน (อิษนัยน์=วันจันทร์) (แอดมินคำนวณได้ตรงกับเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2410)
ภาพประกอบ4: การประกอบพิธีฮัจญ์ ถ่ายในช่วงระหว่างปี 2443-2452
.
อย่างไรก็ตามจดหมายกราบทูลดังกล่าวจบลงเพียงแค่การถวายพระพรแก่รัชกาลที่ 4 มิได้พบหลักฐานว่าทรงมีพระราชดำรัสตอบรับการสร้างเรือนดังกล่าวหรือไม่อย่างไร
เอกสารต้นฉบับจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ
ที่มาภาพประกอบจำนวน 4 ภาพ : http://www.shughal.com/18-stunning-images-hajj-early-mid-1…/
