เปิดศักราช 2560 สนามความรู้ ทีปาตานี


 

การประชุมวิชาการนานาชาติ การเปลี่ยนผ่านทางการมือง การไม่ใช่ความรุนแรง และการสื่อสาร ในการแปลงเปลี่ยนขับเคลื่อนความขัดแย้ง 

 

ตลอดระยะปี 2559 ที่ผ่านมา สถานการณ์การเมืองโลกที่เหมือนอยู่บนหน้าผาสูงชันและเกิดกระแสลม(ขวา)แรงพร้อมที่จะกระชากร่างกายลงเหวลึกได้  หากไม่มีหลัก(การ)ยึดอันเข้มแข็งเพียงพอ ที่จะพยุงให้ชีวิตผ่านคลื่นลมแรงนี้ได้ 

 

ย้อนมองสถานการณ์การเมืองโลก ตั้งแต่ผลการโหวตชนะอังกฤษออกจากสหภาพยุโรป ผลการเลือกตั้งในสหรัฐอเมริกาที่นายโดนัล ทรัมป์ชนะนางฮิลารี คลินตัน  สงครามซีเรีย 

 

ผลของสงครามในซีเรียได้ทำให้เกิดผลกระทบแพร่กระจายไปสู่ภูมิภาคของโลก ตั้งแต่เมือง อเลปโป เอเธนส์ อิสตันบลู ปารีส เบอร์ลิน ลอนดอน ฯลฯ

 

สถานการณ์ประเทศไทย ปีนี้นับว่าเป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของปวงชนชาวไทย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จสวรรคตเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 13 ตุลาคม 2559 ที่ผ่านมา 

 

สำหรับผลของประชามติรัฐธรรมนูญ ที่จะทำให้เกิดรัฐธรรมนูญ อันจะเป็นหมุดหมายความเป็นไปของสังคมการเมืองไทย พูดให้ชัดคือ จะได้เห็นหน้าตาใหม่ของการเมืองไทย สำหรับปี 2560 จะเป็นปีที่รัฐบาลประกาศใช้รัฐธรรมนูญใหม่เต็มฉบับ ถือได้ว่าเป็นหมุดหมาย “การเปลี่ยนผ่านการเมือง” ของสังคมไทย 

 

สำหรับเรื่องจังหวัดชายแดนภาคใต้ รัฐบาลยังคงดำเนินการพูดคุยกับกลุ่มที่เห็นต่าง ที่เปลี่ยนชื่อจากลุ่มบีอาร์เอ็น มาเป็นกลุ่มมาราปาตานี และรัฐบาลมีการจัดตั้ง ครม.ส่วนหน้า ที่มาคอยแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในจังหวัดชายแดนภาคใต้ 

 

นับว่าเป็นเรื่องที่น่าสนใจยิ่ง สำหรับการประชุมวิชาการนานาชาติ ในหัวข้อที่สำคัญและเป็นเสมือนการรวมคำถามที่สำคัญสังคมไทยจนกระทั่งสังคมโลกเฝ้าถามหนทางจะแก้ไขปัญหาในแต่ละโจทย์ที่เกิดขึ้น

 

หากมองการเมืองระดับนานาชาติ ตั้งแต่การเมืองของมหาอำนาจของโลก สหรัฐอเมริกา ที่เพิ่งได้มีการเลือกตั้ง และได้ประธานาธิบดีคนใหม่ ที่ถือว่าช็อกโลก คือนายโดนัล ทรัพป์ และอีกปีข้างหน้า จะมีการเลือกตั้งใหม่ของประเทศเยอรมัน นั้นหมายความสังคมไทยและสังคมโลกอยู่ใน “ระยะเปลี่ยนผ่านการเมือง” (Political Transition) 

 

สงครามในซีเรียถือว่าเหตุการณ์ที่ทำให้ทั่วโลกค้นหานวัตกรรมทางการเมืองชนิดใหม่ เพราะความรุนแรงที่เกิดจากสงครามครั้งนี้แพร่สะพัดไปทั่ภูมิภาคตะวันออกกลาง ผ่านกรุงอิสตันบลู  เอเธนส์ และชั้นในของยุโรปที่กรุงปารีสและเบอร์ลิน ฯลฯ ในเวทีประชุมนานาชาติของเหล่าผู้นำประเทศของโลก ย่อมมีวาระเรื่องของสงครามซีเรีย ถูกหยิบยกพูดคุยเพื่อแก้ไขปัญหาทั้งระยะสั้นและระยะยาว เป็นการพยายามสื่อสารในการเแปลงเปลี่ยนขับเคลื่อนความขัดแย้ง (Communication in Conflict Transformation) ในระดับรัฐกับรัฐ 

 

ภาพจากสื่อต่างๆทั่วโลก ได้แสดงให้เราเห็นถึงความพยายามมุ่งมั่นช่วยเหลือการช่วยเหลือผู้ลี้ภัยจากสงคราม องค์กรการช่วยเหลือต่างๆและในนามของปัจเจกชน เช่น 

 

ภาพประชาชนชาวฮังการีได้นำรองเท้ามาวางที่สถานีรถไฟในกรุงบูดาเปสต์เพื่อรอรับผู้อพยพมาจากซีเรีย 

 

 

แฟนกีฬาฟุตบอลในประเทศเยอรมัน ได้ถือป้ายส่งข้อความต้อนรับผู้อพยพระหว่างการแข่งขันฟุตบอล เช่น ทีมโบรุสเซียดอร์ทมุนด์ 

 

เด็กน้อยชื่อ บานา อลาเบด (Bana Alabed) ชาวซีเรีย อายุ 7 ขวบ อาศัยอยู่ในฝั่งตะวันออกของเมืองอเลปโป 

 

การสื่อสารของเด็กน้อยชื่อบานา อลาเบด น่าสนใจมากคือ ในสงครามที่สิ้นหวังและไร้ทางออก หนูน้อยบานากลับแสดงให้เห็นพลังของการสื่อสารเรื่องราวของตนเองผ่านทวีตเตอร์ ทั้งรูปภาพ วีดีโอสั้นๆ บอกเล่าเรื่องราว ทั้งความกลัว ความหวัง บอกความชอบที่จะอ่านหนังสือแฮร์รี่พ็อตเตอร์ จนนักเขียนชื่อดังอย่าง “เจ.เค. โรวลิ่ง” ที่ติดตามทวิตเตอร์ของเธอมาโดยตลอด ได้ส่งหนังสือแฮร์รี่พ็อตเตอร์ไปให้ นี้คือตัวอย่างที่น่าทึ่งในการใช้โซเซียลมีเดียในยามสงคราม 

 

แต่อีกนั้นแหละ ในอีกด้านหนึ่ง เราก็จะพบในสนามของการสื่อสารเกิดอนุสงครามย่อยๆในโซเซียลมีเดียที่อาจจะเรียกว่า “สงครามน้ำลาย” ที่ใช้วิธีการด่าท้อผ่านโลกออนไลน์ ตัดสินด้วยข้อมูลอันผิวเผินหรือแม้กระทั่งคิดว่าตนเองรู้เรื่องดีที่สุดแล้ว จนไม่ฟังเสียงหรือข้อมูลที่เห็นต่างและถกเถียงด้วยสติและปัญญา

 

คนที่กล่าวเตือนเรื่องนีได้แจ่มชัดคือ เสกสรรค์ ประเสริฐกุล "หลายคนถือโอกาสหว่านถ้อยคำหยาบคายใส่คนที่ไม่เห็นด้วยซึ่งบางทีเราสืบสาวต้นตอไม่ได้ว่ามาจากสภาพจิตส่วนตัวหรือปัญหาส่วนรวม" สภาพนี้เข้าใจได้บางสถานการณ์ แต่ถ้าเกิดขึ้นไม่มีขอบเขตจะไม่เป็นผลดีกับเสรีภาพ และมีแต่จะเพิ่มศัตรูให้ตัวเอง (เสกสรรค์ ประเสริฐกุล) 

 

การด่าท้อผู้อื่นด้วยสูตรสำเร็จและการไม่พยายามเชื่อมสะพานความรู้ ความเข้าใจ ระหว่างคนที่มีความคิดแตกต่างกัน ท้ายสุดมีแต่สร้างความห่างเหินกับผู้คนและไม่เป็นประโยชน์ต่อการสร้างสันติภาพไม่ว่าที่ใด หรือแม้กระทั่งความสงบของจิตใจตัวเอง  

 

การเปิดกว้างเพื่อให้ทุกฝ่ายได้เป็นหุ้นส่วนความคิดกันและกัน  จะทำให้เกิดมิติการทำงานที่หลากหลายและเคารพกันมากขึ้น แข่งขันกันทำงานพร้อมๆกับแบ่งปันเกื้อกุลกันมากขึ้น

 

ในโลกผู้คนจำนวนมากที่ไม่ได้ถือครองอำนาจรัฐ แต่ถือยึดครองความเป็นมนุษย์มุ่งมั่นทำงานเพื่อให้เกิดสันติภาพและเสนอแนวคิด การไม่ใช่ความรุนแรง (Non-violence) อันเป็นนวัตกรรมอันสูงส่งของมนุษยชาติอาจถือได้ว่าเป็นมรดกอันล้ำค่าของทุกเผ่าพันธ์ ทุกสีผิว ทุกภาษา ฯลฯ

 

ที่กล่าวเช่นนี้เพื่อจะบอกว่าเรื่องราวของคนเล็กจำนวนมากที่น่าสนใจและเป็นกำลังจิตกำลังใจให้โลกนี้มีความหวังและจินนาการที่จะอยู่ร่วมกัน การด่าท้อและประณามฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดดั่งคำด่าสำเร็จรูป ก็มิอาจจะช่วยเหลือให้สันติภาพเกิดขึ้นได้

 

สำหรับการชวนพูดคุยและเสริมสร้างสติปัญญาในทางวิชาการ เพื่อไม่ให้เอียงไปแบบใดแบบหนึ่งอาจจะเป็นเรืองสำคัญสำหรับคนทำงานด้านสันติภาพ การเปิดพื้นที่วิชาการแบบนี้นับว่าเป็นเรื่องที่สำคัญยิ่ง 

 

กล่าวให้ถึงที่สุดแล้ว งานประชุมวิชาการนานาชาติครั้งนี้ อาจจะช่วยให้ขยายขอบเขตความคิดและจินตนาการของสังคมการเมืองไทยและแน่นอนสำหรับเรื่องปัญหาปาตานี อาจจะมีแนวทางการแก้ไขปัญหาแบบใหม่ๆ ก็อาจจะเป็นได้

 

สำหรับการประชุมวิชาการนานาชาติ “การเปลี่ยนผ่านการมือง  การไม่ใช่ความรุนแรง และการสื่อสารในการแปลงเปลี่ยนขับเคลื่อนความขัดแย้ง” นับว่าเป็นการเปิดศักราชต้อนรับปีใหม่ 2560 ที่น่าติดตามอย่างย่ิง เพราะงานครั้งนี้ได้จัดขึ้นในดินแดนที่มีคนตายทุกวันตลอด 12 ปี คือ ชายแดนใต้/ปาตานี 

 

 

 

องค์กรร่วมจัด 

คณะวิทยาการสื่อสาร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

สถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทางวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

ศูนย์ความร่วมมือทรัพยากรสันติภาพ

สถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่

คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่

ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้

 

สามารถติดตามข้อมูลได้ที่ www.pnc2017.com การประชุมวิชาการนานาชาติ "การเปลี่ยนผ่านทางการเมือง, การไม่ใช้ความรุนแรง และการสื่อสาร ในการแปลงเปลี่ยนขับเคลื่อนความขัดแย้ง” Political Transition, Non-violence and Communication in Conflict Transformation (PNC2017)

วันที่ 24-26 มกราคม 2560 ณ. คณะวิทยาการสื่อสาร มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี